Theoretische Achtergrondinformatie bij Koorts Volwassene:
Koorts
Definitie: Koorts is een lichaamstemperatuur van 38 °C of hoger, rectaal gemeten. Temperatuurmetingen axillair, in de mond of via het oor zijn minder betrouwbaar. Het is doorgaans voldoende om één keer per dag de temperatuur te meten. Koorts is een symptoom en geen ziekte op zich. Het is belangrijk om de onderliggende oorzaak te achterhalen. De meest voorkomende oorzaak van koorts is een infectie door virussen, waarvoor geen medicatie bestaat. De patiënt moet de infectie met zijn eigen afweer bestrijden. Een hoge temperatuur bevordert de werking van het immuunsysteem en remt de vermenigvuldiging van virussen. Daarom behoeft koorts vaak geen behandeling. Hoewel veel virussen onschuldig zijn, kan de patiënt zich toch erg ziek voelen. Het verlagen van de koorts kan het ziektegevoel verminderen, maar verkort de ziekteduur niet.
Influenza – Griep
Influenza wordt gekenmerkt door koude rillingen, hoesten, keelpijn, algehele malaise, spierpijn, hoofdpijn en koorts. Tijdens een epidemie kan de diagnose influenza worden gesteld wanneer een patiënt plotseling vier van deze zes symptomen vertoont, vooral bij contact met andere grieppatiënten.
Koude Rilling
Koude rillingen ontstaan door een plotselinge temperatuurverhoging. Ook vóór het optreden van koorts kunnen er onwillekeurige, ritmische samentrekkingen van de spieren optreden, waardoor de patiënt klappertandend in bed ligt. Dit kan het begin van griep zijn of een teken van sepsis. Koude rillingen komen ook voor bij urineweginfecties en pneumonie.
Sepsis
Sepsis is een levensbedreigende aandoening waarbij bacteriën zich in de bloedbaan vermenigvuldigen. De patiënt maakt vaak een ernstig zieke indruk, ademt snel, heeft een verhoogde hartslag en kan verward zijn. Bij ouderen kunnen de symptomen subtieler zijn. Sepsis heeft een hoge mortaliteit. Bij meningokokkensepsis kunnen typische puntbloedingen in de huid optreden, zelfs zonder meningitis. Deze puntbloedingen ontstaan door ontstoken kleine arteriën en kunnen in de loop van de tijd samensmelten tot grotere vlekken. Ze verdwijnen niet als je ze probeert weg te drukken.
Hyperthermie/Heatstroke
Hyperthermie verwijst naar een opwarming van het lichaam door externe factoren en is geen koorts. Hierbij kan de lichaamstemperatuur boven de 42 °C komen. Snelle behandeling is noodzakelijk, aangezien een hoge temperatuur kan leiden tot multi-orgaanfalen en overlijden.
Risicogroepen
Patiënten met aandoeningen zoals kanker, chemotherapie, aids, de ziekte van Addison en een verwijderde milt is er een verhoogd risico op infecties en ernstige ziekte. Deze patiënten kunnen snel ernstig ziek worden.
Enkele (zeldzame) oorzaken van koorts
- Malaria: Koorts die optreedt binnen 4 weken na een bezoek aan de (sub)tropen moet als malaria worden beschouwd, ook als malariaprofylaxe is gebruikt. Koorts die meer dan 4 weken na terugkeer optreedt, kan veroorzaakt worden door een niet-levensbedreigende malaria.
- Ontregeling van de temperatuur: Dit kan het gevolg zijn van hersenbeschadiging (bijvoorbeeld trauma of tumor) of medicatie (zoals drugs, antipsychotica of een overdosis aspirine).
- Overproductie van hormonen: Dit kan het gevolg zijn van aandoeningen van de schildklier of bijnier.
